(na podstawie pism Założycielki Heleny de Chappotin i aktualnych Konstytucji Zgromadzenia)

Misyjna duchowość Franciszkanek Misjonarek Maryi wiąże się z ich specyficznym powołaniem do misji "ad gentes". Została zainspirowana potrzebami Kościoła w XIX wieku, wśród których priorytetową stała się konieczność wznowienia i ożywienia działalności misyjnej. Dlatego zawiera ona elementy pozwalające na bezgraniczne zaangażowanie na rzecz misji.

Źródłem misyjnej duchowości Franciszkanek Misjonarek Maryi jest kontemplacja Trójcy Świętej. Doświadczenie mistyczne Boga w Jezusie Chrystusie i w Duchu Świętym prowadzi do niemożliwego do wyrażenia pragnienia Boga nie tylko dla samych sióstr, ale dla całej ziemi. To z kolei pragnienie wywołuje potrzebę szerzenia Bożego Królestwa oraz zdobywania dusz dla Chrystusa. Jednym słowem misyjna duchowość jest "rzeką" wydobywającą się z wewnętrznego życia Trójcy Świętej i porywającą do całkowitego oddania się w służbie Królestwu na wzór wcielonego Słowa.

Trójca Święta, która zamieszkuje w każdej duszy ludzkiej w momencie chrztu, czyni sobie w niej świątynię i sprawia, że życie osoby ochrzczonej staje się nieprzerwanym aktem wiary, nadziei i miłości. Dzięki wierze udzielane są jej Boże prawdy poprzez dar rozumu; nadzieja sprawia, że doznaje ona nadprzyrodzonej pomocy w osiąganiu Boga; natomiast miłość jednoczy ją z Bogiem. Konsekracja zakonna sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi, która jest stałym uobecnianiem i pogłębianiem sakramentu chrztu czyni je zdolnymi do objawiania innym Boga, do życia Ewangelią oraz budowania Królestwa już obecnego i zdążającego ku swojej pełni. W Trójjedynym Bogu, który jest niewyczerpanym źródłem miłości, bierze swój początek miłość apostolska sióstr, która promieniuje radością i pokorą, współczuciem i łagodnością oraz prowadzi do trwania w stanie ofiary i zjednoczenia z tajemnicą Odkupienia.

Misyjna duchowość Franciszkanek Misjonarek Maryi za podstawę ma zjednoczenie z Chrystusem. Tak jak Apostołowie są one powołane przede wszystkim do osobistego spotkania z Jezusem, które prowadzi do naśladowania Go i kontynuowania Jego posłannictwa. Siostry nie mogą być wiarygodnymi głosicielami Chrystusa bez stawania się prawdziwymi Jego uczniami. Prawdziwy zaś uczeń Chrystusa naśladując swego Mistrza, upodabnia się do Niego w Jego ogołoceniu i posłuszeństwie Ojcu, by wypełnić plan zbawienia świata.

Jezus bowiem nie tylko unicestwił siebie na krzyżu, by zbawić ludzkość, ale chce krzyża dla tych, którzy idą za Nim. Dlatego proponuje: "Jeśli kto chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech mnie naśladuje" (Mk 8, 34). Siostry podejmując swój krzyż i naśladując Chrystusa, który się wydał Ojcu na zbawienie świata w tajemnicy Wcielenia, Śmierci i Zmartwychwstania jednocześnie dopełniają w swoim ciele braki udręk Chrystusa dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół. Żyjąc czynną obecnością Chrystusa zmartwychwstałego, która wymaga stałej więzi z Nim i dawania o Nim świadectwa, siostry praktykują rady ewangeliczne, które czynią możliwym przyciąganie innych do Jezusa.

Siostry w sposób szczególny są wezwane do naśladowania Jezusa, który unicestwił się w Eucharystii. Eucharystia ożywia Boże życie w siostrach i uczy unicestwienia na wzór Jezusa Hostii. Z Ofiary i adoracji eucharystycznej siostry czerpią kontemplatywny i misjonarski dynamizm swojego życia. Eucharystia bowiem uobecnia tajemnicę zbawienia i zaspokaja wielkie pragnienie Boga. Jest ona źródłem, którego świeżość koi pragnienie nawet wtedy, gdy nie można z niego pić. Z tego nigdy nie wyczerpującego się źródła Bożej miłości siostry czerpią moc miłowania, gdyż poprzez Komunię św. Jezus najpełniej udziela tych łask, które uzdalniają do życia miłością. Jezus przyjmowany w Komunii św. pragnie zamieszkać w sercu każdej siostry, by mogły się spełnić Jego słowa: "Ten, kto Mnie spożywa, żyje we Mnie, a Ja w nim" (J 6, 56). Ĺťycie miłością nie znaczy tylko kochać, ale też czuć się kochanym przez Jezusa. Siostry najpierw same muszą poznać i doświadczyć wielkości daru Eucharystii w swoim życiu, by dać Go poznać innym oraz naśladować Jezusa eucharystycznego w Jego uniżeniu i pokorze.

Jezus, który w Eucharystii całkowicie i bezgranicznie oddał się całej ludzkości, bez względu na pochodzenie, stan, rasę czy narodowość, sprawia, że wszyscy mogą się do Niego przybliżać i przyjmować w Komunii św. Jest dostępny dla najbardziej ubogich tego świata. Choć ukryty i milczący, działa na sposób boski, pociągając do siebie wszystkich. On sprawia, że Eucharystia podtrzymuje świat, choć na zewnątrz jej niezrównana moc jest dla ludzi niedostrzegalna. Eucharystia jest tym dla dusz, czym słońce dla całego stworzenia. Stąd też siostry powinny starać się przyprowadzać wszystkich do tego Boskiego Słońca, by wszyscy mogli czerpać z niego życie nadprzyrodzone. Eucharystia jest więc największym godnym Boga skarbem, jaki siostry mogą Mu ofiarować. Jest to skarb ukryty, ale w dziele zbawiania narodów bezcenny. Dlatego siostry chcą ukazywać potęgę Eucharystii w zdobywaniu narodów dla Chrystusa i uczyć również innych misjonarzy jak czerpać z Eucharystii moc do owocnej pracy dla misji.

Eucharystia jest źródłem niewyczerpanej mocy dla duchowego życia sióstr. Choć same z siebie biedne i słabe, dzięki Eucharystii stają się wszechmocne w pracy dla Boga. Podczas Mszy św. siostry otrzymują łaski zbawienia dla Kościoła i dla kapłanów, dla świata, dla Zgromadzenia, a także dla siebie samych i czerpią moc, by czynić cuda nawróceń. Jezus jest podczas Eucharystii Hostią uwielbienia, godną swego Niebieskiego Ojca, dziękczynieniem, ofiarą wypełniająca przepaść grzechu, kanałem wszelkich łask.

Eucharystia jednoczy wspólnoty sióstr, dzięki niej posiadają "jedno serce i jedną duszę" (Dz 4, 32a). Tak jak Chleb eucharystyczny składa się z wielu zmielonych ziaren, a Wino z wielu zmiażdżonych winogron, podobnie siostry jednocząc się we wspólnocie i przemieniając się w Jezusie Chrystusie, tworzą jedno ciało i jedną duszę. Jedność zaś jest konieczna dla wiarygodności ewangelicznego świadectwa. Z Eucharystii siostry czepią moc do życia w dziewictwie. To ona sprawia, że miłość bez domieszki cielesnej staje się naturalnym pragnieniem ich duszy. W Chlebie eucharystycznym siostry odnajdują czułą miłość Jezusa i zaspokojenie pragnienia ciągłego przebywania z Nim. A wtedy mogą kochać wszystko i wszystkich w Jezusie oraz podejmować czyny miłosierdzia.

Z Eucharystii siostry czerpią też moc do wierności w życiu codziennym, do stawiania czoła pokusom i grzechowi oraz cierpieniom i niebezpieczeństwom, jakie niesie życie poświęcone misjom. W niej szukają światła, pomagającego zrozumieć przykre życiowe doświadczenia czy próby wiary i wychodzić z nich zwycięsko. Z niej czerpią moc do oddania się Bogu na całopalną ofiarę i do męczeństwa. Codzienna Eucharystia wprowadzając uczestniczących w rzeczywistość nadprzyrodzoną, pomaga uświęcać się i otrzymać życie wieczne.

Dlatego tak wielkie znaczenie dla życia duchowego sióstr i ich misji ma adoracja Najświętszego Sakramentu, gdyż największym Misjonarzem Zgromadzenia jest Jezus wystawiony i adorowany w Najświętszym Sakramencie. Siostry adorując Najświętszy Sakrament stają naprzeciwko Boga i na miarę miłości, jaką mają w sercach otrzymują od Niego różnorakie łaski. Odnajdują w Nim wszystko, czego potrzebują do realizacji swojego powołania, w tym również siły do pracy misyjnej. Adoracja Najświętszego Sakramentu prowadzi zatem do pełni realizacji powołania sióstr i jest jego pieczęcią. Podczas adoracji sam Jezus modli się w siostrach i razem z nimi. Wystawiony w Najświętszym Sakramencie daje siostrom lekcję posłuszeństwa, które nie cofa się nawet przed doświadczeniem zdrady. Jezus eucharystyczny, który jest dobrowolnie posłuszny człowiekowi uczy siostry bezgranicznego posłuszeństwa Bogu. Adoracja Najświętszego Sakramentu ma tak wielką moc, ponieważ jest to adoracja Prawdy i Miłości. A jeżeli Hostia jest adorowana przez siostry żyjące prawdą i miłością, ich życie przynosi obfite owoce. Takie siostry stają się aniołami Eucharystii, łączącymi świat z łaską Tabernakulum.

Adoracja eucharystyczna poszerza serca i spojrzenie, stąd też u sióstr pojawia się pragnienie, by powierzać Jezusowi cały świat i wszelkie pola swego apostolatu. Tylko osoby o szerokim spojrzeniu i sercu czynią owocną pracę na misjach. Podczas adoracji siostry zaczynają odczuwać rozkosze ukryte we wszystkich otrzymywanych od Jezusa dobrach. Jednakże nie będą one w stanie w pełni uczcić Boga bez zakosztowania oczyszczającej ofiary i otwarcia się na Ducha Świętego, który wzbudza w sercach uwielbienie, dziękczynienie i autentyczne porywy miłości.

Uległość Duchowi Świętemu jest nieodzowna, by siostry mogły się przekształcać w odważnych świadków Chrystusa i światłych głosicieli Jego Słowa. Ten sam Duch Święty, który sprawił, że bojaźliwi i pełni wątpliwości Apostołowie stali się pełnymi mocy i odwagi świadkami zmartwychwstałego Jezusa, gotowymi ponieść dla Niego śmierć męczeńską, sprawia, że siostry są zdolne, by przez przykład odważnego i ofiarnego życia oraz żywej wiary pociągać innych do Chrystusa. Duch Święty, który kształtował charyzmat Franciszkanek Misjonarek Maryi i wzbudza nowe powołania misyjne, uzdalnia również siostry do realizacji ich misyjnego powołania. Sprawia, że siostry jak niegdyś Apostołowie otwierają się na powszechną misję Kościoła. Mając udział w łaskach Zesłania Ducha Świętego siostry są posłane, by głosić zmartwychwstałego Jezusa wszędzie i we wszystkich językach, współpracując z następcami Apostołów. One też pod natchnieniem Ducha Świętego są zdolne naśladować życie i wierność pierwszych chrześcijan oraz świadczyć o powszechnej miłości, która jest ponadnarodowa i odzwierciedla miłość samego Boga.

Duch Święty, który jest Duchem prawdy i miłości może działać poprzez siostry jeżeli usuną ze swego życia wszystko, co się sprzeciwia prawdzie i miłości. Wtedy będzie On przemawiać i płonąć w siostrach, nieustannie odnawiać ich życie i sprawiać, by poprzez nie świat został przeniknięty miłością. Dlatego siostry często przyzywają Ducha Świętego i pod Jego natchnieniem przygotowują się do dzieł, do których je przeznaczył.  Duch Święty, sprawca jedności jest nieodzowny, by wspierać siostry w zachowaniu jedności rozsianego po całym świecie misyjnego Zgromadzenia. By temu sprostać, Franciszkanki Misjonarki Maryi potrzebują do wypełnienia swojej misji darów Ducha Świętego.

Pierwszym jest dar rozumu, o którym św. Paweł pisze, że "Duch przenika wszystko, nawet głębokości Boga samego" (1 Kor 2, 10). Otwiera on drogę kontemplacji, dającej przedsmak nieba. Oświeca i umacnia wiarę sióstr, objawia piękno Trójjedynego Boga i daje wewnętrzny ogląd prawdy. Dzięki niemu następuje rozwój nadziei i miłości, gdyż dar ten przenika wolę sióstr i rozpala w nich ogień miłości. Pozwala on poznawać Boga w sposób nadprzyrodzony oraz stworzenia, które są Jego obrazem. Dar rozumu, dający najdoskonalsze poznanie Boga i rzeczywistości nadprzyrodzonych, jest jednocześnie krzyżem. Z jednej strony wzmaga on w siostrach wielkie i nigdy niezaspokojone pragnienie Boga, z drugiej zaś ukazuje im, jak wielkie spustoszenie czyni zło na ziemi, sprawiając tym trudne do wypowiedzenia cierpienie. On je pobudza, by walczyły przez modlitwę o zwycięstwo prawdy i miłości". Dar rozumu nie jest zarezerwowany tylko dla "mistycznej elity", ale do jego przyjęcia są zaproszone wszystkie siostry, by poznawać to, czego uczeni nie potrafią dociec.

Z kolei dar mądrości uzdalnia do dawania pierwszeństwa Bogu w życiu sióstr oraz do szukania jak się Jemu podobać i kochania Go z całych sił. Jest on kosztowaniem, smakowaniem miłości Boga. Dar mądrości sprawia, że siostry osiągają duchową moc i z łatwością dążą do zjednoczenia z Bogiem. On czyni je wolnymi wewnętrznie i zdolnymi do przyjęcia cierpienia. Pod jego wpływem siostry są przekonane, że mimo swojej nędzy, mogą dokonać wielkich rzeczy w Duchu Świętym. Jest on potrzebny, by mogły kierować się prawdą, mieć słuszny osąd różnych życiowych sytuacji oraz móc wypełniać Boże zamiary wobec siebie.

Dar rady jest czymś więcej niż cnota roztropności oraz czymś więcej niż wiedza, utwierdzająca roztropność. Pomaga w wielkich trudnościach ziemskiej pielgrzymki ucząc siostry, co mają czynić, a czego unikać i sprawia, że ich wybory mają charakter nadprzyrodzony. Przykładem daru rady jest światło udzielone Danielowi w sprawie Zuzanny i Józefowi egipskiemu, by wyjaśnić sny Faraona. Siostry otrzymają ten dar na miarę odrywania się od czysto ludzkiego patrzenia na rzeczy i rodzenia się w nich przekonania o swojej kruchości i niewystarczalności. Otrzymanie tego daru i posługiwanie się nim wymaga pogardy dla samych siebie, odrzucenia miłości własnej i kierowania się w życiu namiętnościami. Tylko ten, kto umarł sobie, może w jasny sposób rozpoznawać wolę Bożą względem siebie i innych.

Dar umiejętności sprawia, że siostry posiadając znajomość prawd wiary i życia duchowego, tę wiedzę wprowadzają w życie. Ich pobożność staje się wtedy solidna i światła oraz są zdolne do prawidłowego kształtowania swego sumienia. Jest to dar, który wprowadza siostry w tajemnice Jezusa, Drogi, Prawdy i Ĺťycia, oraz uzdalnia do odróżniania prawdy od fałszu, tego, co sprawiedliwe od niesprawiedliwości. Dzięki niemu siostry posiadają proste i jasne spojrzenie, które pozwala widzieć siebie, swoje działanie, swoje pragnienia i myśli w świetle Ducha Świętego. Ten dar wnosi w życie sióstr wypoczynek w niepokojach duszy, a jego światło pomaga oddalać moc szatana i nie ulegać złu. Sprawia, że siostry stają się zdolne uczyć innych szczególnie poprzez własny przykład, żyjąc wiarą żywą, która przemawia i działa.

Dar męstwa uzdalnia siostry do działania wbrew opinii ludzkiej i do ponoszenia ofiar na rzecz świętych wyborów. Uświadamia on siostrom, że ten, kto chce się ludziom podobać, nie może być sługą Jezusa. Dar męstwa wspomaga męczenników, dlatego jest tak bardzo potrzebny misjonarkom, które poświęciły swoje życie za Kościół i zbawienie dusz. Udziela siostrom mocy, by były zdolne oddawać swoje życie za innych. Podejmując bowiem pracę misyjną, są one wystawione na podwójne niebezpieczeństwo. Mogą się dać ponieść naturalnej, niekontrolowanej aktywności, albo poddać zniechęceniu. Dlatego potrzebują daru męstwa, który będzie je wspierał w ich słabości i w życiowych walkach. Dar męstwa pomaga siostrom zaakceptować powierzone obowiązki i prace oraz walczyć z własnym egoizmem.

Dar pobożności jest nieodzowny dla misjonarek, gdyż jego głównym przedmiotem jest sam Bóg, jako nieskończenie dobry Ojciec i nieskończenie godny miłości. Poprzez dar pobożności Duch Święty odradza w siostrach dziecięcą miłość do Stwórcy i sprawia, że realizuje się ich duchowa adopcja, jako przybranych dzieci Bożych. Z drugiej strony dar pobożności pomaga w postępie w miłości bliźniego oraz braterskiej miłości do wszystkich stworzeń. On wyzwala z egoizmu, z obojętności, z nienawiści, a usposabia do czułej miłości. Dar pobożności pomnaża się poprzez wierność modlitwie, która pozwala nawiązać i podtrzymywać dziecięce relacje z Bogiem Ojcem oraz przez intensywne życie sakramentalne.

Dar bojaźni Bożej usposabia siostry do okazywania wielkiego szacunku Bogu i do upodobania w Jego ojcowskiej dobroci. Dzięki temu darowi siostry są zdolne oddawać Bogu należną cześć i być Mu posłuszne. Jest czymś naturalnym, że siostry obawiają się piekła z powodu kary, dlatego w darze bojaźni Bożej otrzymują pomoc, by dostrzec konieczność Bożej sprawiedliwości, a jednocześnie pokładać ufność w Bożym miłosierdziu. Dar bojaźni Bożej winny więc godzić z pokojem i radością, mimo swego skażenia grzechem. Pokój i radość są owocami Ducha Świętego działającego w nich, który zaprasza, by na ten dar patrzeć w sposób nadprzyrodzony, gdyż prowadzi on do dziecięcego lęku przed utratą kochanego ponad wszystko Boga.
Wszystkie bogactwa i niewyczerpane światła, którymi Duch Święty obdarowuje siostry, są w nich złożone darmo i są dla innych. Dlatego czystym sercem i prawym duchem winny oddać się budowaniu Bożego Królestwa.

Duchowość misyjna sióstr posiada również wymiar maryjny. Siostry kontynuują misję Maryi na ziemi, tę, którą pełniła towarzysząc w wyprawach apostolskich Jezusa i w pierwotnym Kościele. Maryja uczestniczyła w Odkupieniu świata, dając mu Jezusa i uczy tego siostry. Maryja jest dla sióstr wzorem promieniowania misjonarskiej miłości. Ta cnota wyrwała Ją ze spokojnego schronienia i zaprowadziła do Elżbiety. Siostry naśladując Maryję w Jej wielkiej gorliwości o uświęcenie i zbawienie dusz, stają się pokornymi służebnicami Pana i swoich braci. Maryja przez swoje "Fiat" uczy siostry, by całkowicie oddały się Bogu. Wtedy będzie mógł nimi rozporządzać, nie obawiając się naruszenia ich wolności osobistej. Maryja bowiem nigdy nie czyniła swojej woli, lecz pozwoliła się całkowicie poprowadzić Bogu. Siostry winny naśladować Maryję stojącą pod Krzyżem, szczególnie w momentach trudnych. Maryja zjednoczona z ukrzyżowanym Jezusem podarowała wszystkim owoc życia i uczy siostry współczucia dla Męki Zbawiciela. Pomaga wyryć w sercach rany Ukrzyżowanego Jezusa, by siostry stały się pełne miłości dla wszystkich.

Siostry winny naśladować Maryję modlącą się w Wieczerniku z Apostołami, którzy tworzyli jedno serce i jedną duszę. Dzięki temu zostały zrealizowane słowa Jezusa: "Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich" (Mt 18, 20). Prawdziwe bowiem zjednoczenie w imię Jezusa wymaga, by siostry posiadały jedno serce i jedną duszę, a wtedy Duch Pocieszyciel zstąpi na nie. Naśladując Maryję modlącą się w Wieczerniku z Apostołami w oczekiwaniu na Ducha Świętego, siostry powinny trwać w pokornej, cierpliwej i wytrwałej modlitwie. Maryja uczyła bowiem Apostołów i rodzący się Kościół tajemnicy takiej właśnie modlitwy, która wyprasza dar miłości. Przez dziesięć dni zachęcała ich do modlitwy, aż Duch Święty przyszedł, by pocieszyć Kościół pozbawiony swego Oblubieńca.

W sposób szczególny siostry naśladują Maryję towarzyszącą w modlitwie Jezusowi i Apostołom podczas ich pracy misyjnej. Jest to również powołanie sióstr, by wspierać modlitwą kapłanów w ich misji głoszenia słowa Bożego. Tak jak Maryja w cieniu Jezusa i Apostołów, siostry powinny być dla kapłanów pełnymi miłości, czystości, pokory i oddania pomocnicami. Siostry winny naśladować macierzyństwo Maryi poprzez Ducha Świętego i być matkami Jezusa w duszach. Ich zadaniem jest kontynuowanie misji Maryi, która pozostawiona po Wniebowstąpieniu przez Jezusa na ziemi, czuwała nad pierwszymi chrześcijanami, by Jezus rodził się w ich duszach.

Siostry realizują swoje powołanie na drodze franciszkańskiej. Św. Franciszek, który żył dosłownie wymaganiami ewangelicznymi, ukazuje siostrom, że możliwe jest budowanie na ziemi Bożego Królestwa i ciągłe przyzywanie na nią Mesjasza. Dlatego siostry na wzór św. Patriarchy z Asyżu stają się żywymi Ewangeliami dla tych, do których są posłane. Staje się to możliwe poprzez trwanie w nieustannej komunii z Jezusem, by dzięki niej odtwarzać życiem Boskiego Mistrza i Jego naukę. Siostry na wzór św. Franciszka należą do tych, co wprowadzają pokój i niosą go wszystkim ludom ziemi. Pokój jest owocem życia Ewangelią i siostry, które posiadają dar pokoju, winny stawać się narzędziami pokoju dla tych, do których są posłane.

Życie Ewangelią za przykładem św. Franciszka jest dobrowolnym wyborem ubóstwa na wzór Jezusa i pozwoleniem na odebranie sobie wszystkiego, co pozbawia je miłości Bożej. Ubóstwo franciszkańskie pozwala siostrom na realizację propozycji Jezusa danej bogatemu młodzieńcowi, by sprzedał wszystko, co miał i rozdał ubogim, a potem poszedł za Nim oraz czyni je gotowymi do misji. Wolne jak pielgrzymi w poszukiwaniu Królestwa, oczekując wszystkiego od Boga i wszystko Mu oddając, siostry żyją błogosławieństwem ubogich w duchu.

Siostry naśladują św. Franciszka w jego miłości do Ukrzyżowanego Jezusa, by ze zjednoczenia z męką Pańską czerpać siły do wypełnienia swego powołania i misji. Tą drogą szedł św. Franciszek i pierwsi misjonarze Zakonu, których wierność została nagrodzona palmą męczeństwa. Jest to droga pozwalająca w pełni uczestniczyć w łaskach odkupienia. Prowadzi ona do zjednoczenia z Jezusem w Jego bezgranicznym unicestwieniu poprzez przyjęcie ludzkiego ciała i śmierci krzyżowej. Miłość do Ukrzyżowanego sprawia, że cierpienie sióstr staje się zasługujące Im bardziej siostry złączone są z unicestwionym Jezusem, tym bardziej Bóg triumfuje poprzez nie nad wszelkim złem. Dlatego też siostry przepełnione w ten sposób Bogiem cierpią w ciele i duszy z powodu wszelkich przejawów grzechu.
Od św. Franciszka jego duchowe córki czerpią przykład wielkiego ukochania Kościoła oraz miłość do ubogich i odrzuconych na margines społeczeństwa. Do tych ostatnich należeli w jego czasach trędowaci. W tym duchu powstały pierwsze fundacje Zgromadzenia w Birmie i w Japonii, gdzie siostry rozpoczęły pracę w leprozoriach. Tak jak bracia mniejsi mieli za zadanie wyjście do ludu, ubodzy do ubogich, tak siostry są wezwane, by pracować z maluczkimi tego świata. Między siostrami, które żyją ubóstwem, a ubogimi nie ma dystansu. Ubodzy potrzebują miłości i prawdy o ich położeniu i tylko siostry przepełnione duchem franciszkańskim będą zdolne wypełnić tę misję.
Św. Franciszek pozostawił w dziedzictwie swoim misjonarkom ewangeliczną prostotę. Jeżeli siostry są autentyczne, to jednocześnie są proste, a to je zbliża do natury i do najuboższych. Dusze prawe i przeźroczyste są wszechmocne przed Bogiem i ludźmi, dlatego siostry muszą odrzucać wszystkiego, co nie sprzyja prostocie. Prostota jest konieczna we wszystkich dziedzinach życia, a szczególnie w sprawach duchowych.
Św. Franciszek uczy siostry respektu i umiłowania natury oraz wszystkich stworzeń, które są odblaskiem piękna Boga i przejawem Jego miłości. Wszystkie stworzenia tak jak dla Serafickiego Ojca mają być dla sióstr drabiną prowadzącą je do Boga, do zjednoczenia ze Stwórcą. By tak się stało, musi istnieć stała harmonia między Stwórcą i stworzeniem, miedzy Bogiem a każdą siostrą, która dokonuje się poprzez nieustanne trwanie w Bożej Obecności oraz przez adorację Boga zawsze i wszędzie. Wszystko bowiem może prowadzić siostry do komunii z Bogiem i potrzeba, by przez wszystko co spotkają na drodze, wysławiały Pana i Jego święte imię.

I wreszcie specyfiką misyjnej duchowości sióstr jest jej wymiar ekspiacyjny. Zgromadzenie Franciszkanek Misjonarek Maryi nie powstało w czasach krwawych prześladowań, ale wtedy, gdy wikariusz Jezusa Chrystusa, pozbawiony swego państwa, stał się więźniem Watykanu. Zgromadzenie zrodziło się więc z bólu Kościoła, który przechodząc trudne doświadczenia, wymagał duchowego wsparcia poprzez modlitwy i ofiary. Tak jak kiedyś modlitwa Kościoła uratowała w Jerozolimie św. Piotra od śmierci, tak siostry zostały powołane, by swoją modlitwą, miłością i ofiarą cierpienia wspierać papieża. Powołanie ekspiacyjne sióstr jest konieczne dla Kościoła i dla jego widzialnej głowy, po to, by odnosił on zwycięstwo nad siłami zła. Siostry jako "ofiary" przyjemne Bogu są powołane, by wynagradzać za błędy katolików, powstrzymać prześladowania Kościoła, przechylać szalę miłosierdzia dla grzeszników oraz sprawić, by Królestwo Boże mogło przenikać świat. Dlatego siostry zostały zaproszone, by stać się ofiarami za Kościół i dusze. To je obowiązuje również do otaczania duchowym wsparciem kapłanów i modlitwy o nowe powołania kapłańskie.

Wzorem ekspiacyjnego powołania sióstr jest ewangeliczne wydarzenie ofiarowania Jezusa w świątyni jerozolimskiej (por. Łk 2, 22-33). Jezusa, Światło narodów siostry niosą na krańce ziemi i jako misjonarki powinny być gotowe na przyjęcie cierpienia, na to, że "miecz boleści przeszyje ich serca" (Łk 2, 35). Przedmiotem ekspiacji sióstr są wszystkie dusze, a w sposób szczególny dusze grzeszników, w czyśćcu cierpiące oraz te, które stały się ofiarami sekt.
Skutkiem podjęcia "powołania ofiar" jest osiągnięcie cnoty męczeństwa. Siostry zdobywają tę cnotę na drodze nieustannego umierania ofiary, która spala się bez rozgłosu jak mała lampka w sanktuarium. Nie można bowiem osiągnąć cnoty i łaski męczeństwa, nie wchodząc na drogę krzyża. Krzyż jest konieczny, by dokonywać ekspiacji za grzechy i jest miarą miłości, jaką siostry mają do grzeszników. Przyjęcie go czyni je barankami wydającymi się na ofiarę jak Jezus - Baranek Ofiarny i otwiera drogę męczeństwa. Wszelkie trudne doświadczenia są po to, by przygotować siostry do przyjęcia tej łaski.
Dla sióstr misjonarek, ofiar za Kościół i dusze nie wystarczy więc zwykła doskonałość zakonna. By wypełnić zamiar Boży względem nich, siostry potrzebują całkowicie uwolnić się od zła poprzez doskonałe wypełnianie woli Bożej. Dlatego ich powołanie wymaga heroicznej wierności oraz zgody na przyjęcie krzyża i cierpienia. Jest to nieodzowne, by w ich życiu wypełniały się słowa Jezusa: "Kiedy nad ziemię będę wywyższony, pociągnę wszystkich do siebie" (J 12, 32-33). Gdy dobrowolnie pozwolą się przybić do krzyża miłości i ofiary oraz zostaną uniesione nad ziemię, wtedy będą mogły wszystkich pociągać do Chrystusa. Inaczej jest to niemożliwe.
Realizacja "powołania ofiar" wymaga od sióstr wspaniałomyślnego daru z siebie samych i bezgranicznego oddania się Bogu i bliźnim. Duchowa płodność zakłada unicestwianie siebie, czucie się małym i bez znaczenia we własnych oczach oraz bycie cierpliwym i łagodnym w trudnościach i podczas prób. Wielką pomocą jest postawa pokory, prostoty i szczerości, która pomaga poprzez wiarę łatwiej dostrzegać Boga, spotykać się z Nim i dzięki temu dokonywać cudów ekspiacji. Ale najskuteczniejszym warunkiem wypełnienia "powołania ofiar" jest świętość sióstr.
Powołanie ekspiacyjne sióstr jest jedno i obejmuje członkinie całego Zgromadzenia, tworząc między nimi ściśle określone zależności. Jeżeli któraś z sióstr odrzuca tę część krzyża, którą jako ofiara podjęła się podjąć, wtedy inne siostry, bardziej wspaniałomyślne, będą niosły nie tylko swój własny krzyż, ale również tę część, której inne nie podjęły. Niewierność "powołaniu ofiar" odbiera moc Zgromadzeniu w walce z szatanem, a przez to ogranicza czynienie dobra dla Kościoła i nie pozwala wynagradzać za zło popełnione w świecie. Siostry niewierne sprawiają, że pojawiają się nowe powody do ekspiacji, za które muszą "zapłacić", wynagrodzić w sposób szczególny siostry najwierniejsze.

Duchowość misyjna sióstr wyraża się w specyficznym apostolacie. Jego wzorem są dla Franciszkanek Misjonarek Maryi Apostołowie, którzy dla głoszenia Ewangelii opuścili swój kraj, rodzinę, miejsca uświęcone przez Jezusa i Maryję. Popychani wielkim pragnieniem zdobywania dusz dla Chrystusa, wspaniałomyślnie i bez reszty oddali się pracy misyjnej. Szczególnym wzorem dla sióstr jest św. Paweł, który oddał się ewangelizacji pogan. Apostołowie są przykładem, że dar z siebie jest pierwszym warunkiem misji, a jej owocność jest na miarę tego daru. Jak Apostołowie siostry mają nieść światu Ewangelię. To zakłada całkowite ogołocenie i wewnętrzną wolność, które pozwolą, że siostry zaniosą wszędzie ewangelicznego ducha, który z miejsc, gdzie przebywają, rozprzestrzeni się także do tych, do których nie dotrą.

Przykładem prowadzenia misji byli apostołowie Słowian św. Cyryl i św. Metody. Nauczyli się oni słowiańskich języków, by ich przekaz wiary był zrozumiały i bliski narodom, do których zostali posłani. Dlatego Założycielka bardzo mocno kładzie nacisk na naukę języków. W nowicjacie siostry uczyły się języków europejskich, a na misjach tubylczych. Jako pierwsze były wysyłane siostry najzdolniejsze językowo, które przy pomocy książek i tubylców dobrze opanowały język danego kraju i szybko włączyły się do czynnej pracy. One z kolei uczyły nowoprzybyłe. W grupie posyłanych na nowe misyjne fundacje, były siostry, które miały doświadczenie misyjne. Ta sama zasada obowiązywała siostry piastujące funkcje przełożonych i przeznaczone do formacji. To pomagało siostrom w misyjnej formacji i w akomodacji do nowych kultur.

Siostry zostały również wybrane, by jak Maria Magdalena być misjonarkami Zmartwychwstałego Jezusa. Tak jak ich ewangeliczny wzór winny mieć czułą miłość do dusz i być owładnięte pasją zdobywania ich dla Jezusa. Innym wzorem dla misjonarek jest ewangeliczna Samarytanka. Są powołane, by jak ona przyprowadzać innych do Jezusa, który jest źródłem wody żywej, zdolny ugasić najgłębsze ludzkie pragnienia. Realizacja apostolatu misyjnego wymaga od sióstr posiadania nadprzyrodzonego ducha, dzięki któremu będą zdolne czynić dobro na całym świecie na większą chwałę Bożą. Założycielka wzywa siostry, by były narzędziami pokoju. Oddając się bez rozgłosu działalności misyjnej, w pokorze i prostocie życia ukrytego będą czynić pokój między niebem i ziemią. By być aniołami pokoju, powinny go pielęgnować w sobie, we wspólnotach, w prowadzonych dziełach, by ich pozdrowienie: "Pokój niech będzie z tobą" stawało się nośnikiem autentycznego pokoju, który światu przyniósł Jezus.

Prowadzenie przez siostry działalności misyjnej winno być pozbawione wszelkiej dominacji i narzucania czegokolwiek, tak w stosunku do kapłanów, z którymi współpracują, jak i powierzonych im do ewangelizacji ludów. Siostry są bowiem zawsze pokornymi pomocnicami misjonarzy. Dlatego należy starannie dobierać osoby udające się na nowe fundacje, na misje zagraniczne, często bardzo niebezpieczne i oddalone. Od pierwszych sióstr zależy jakość ich wejścia w nowe środowisko i kulturę oraz w relacje z ludźmi, do których są posłane. Początki fundacji, zgodnie z duchem Zgromadzenia mają być skromne i ubogie. Siostry muszą się liczyć, że będzie brakować nawet rzeczy koniecznych, ale ubóstwo przyniesie im błogosławieństwo na przyszłość. Każda bowiem fundacja, która nie przeżywa swego Betlejem i Wielkiego Tygodnia, będzie zagrożona w swojej żywotności. Będzie jej brakowało pieczęci Bożego dzieła. Siostry muszą jak najszybciej dążyć do samowystarczalności, żyjąc z własnej pracy.

Siostry posyłane w cztery strony świata, by pomagać misjonarzom w ich pracy, muszą być bardzo dobrze do niej przygotowane. Praca apostolska na misjach wymaga przygotowania duchowego, teologicznego i zawodowego.

Uniwersalizm posłania sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi zakłada, że nie mają z góry określonej specjalizacji swego apostolatu, ale odpowiadają na potrzeby lokalnego Kościoła i potrzeb ludzi, do których są posłane. Jednak zawsze priorytetowy jest apostolat kobiet i praca na rzecz ich promocji. Od początku istnienia Zgromadzenia do dziś siostry prowadzą na misjach pracownie dla kobiet, w których oprócz twórczej manualnej pracy kobiety otrzymują również formację intelektualną i duchową. Siostry oprócz przyuczania do różnych prac, które umożliwiają kobietom utrzymanie rodziny, stwarzają im warunki do rozwoju osobowego i duchowego. Poprzez piękno i twórczą pracę siostry prowadzą dziewczęta czy dorosłe kobiety do odkrywania i pokochania ich Stwórcy. Pracownie są również miejscem spotkań, świętowania, kiermaszów, które wspomagają dzieła socjalne. Są jednak przede wszystkim miejscem ewangelizacji oraz intensywnej formacji religijnej i duchowej. Są to pracownie szat liturgicznych i wystroju kościołów, pracownie tkackie, pracownie dywanów, koronek, haftu, pracownie malarskie, rzeźby, witraży itp.
Inną grupą priorytetową w posłudze sióstr są dzieci. Dla nich siostry zakładają sierocińce, żłobki, szkoły. Do szkół są przyjmowane dzieci z różnych klas społecznych oraz z różnych wyznań i religii. Szkoły z pensjonatami zakładane dla dzieci z wyższych klas społecznych mają najczęściej podwójny cel. Poprzez solidną formację chrześcijańską przygotowywać elity oraz pozyskiwać środki do prowadzenia szkół dla ubogich. Dewizą Franciszkanek Misjonarek Maryi jest "Ad Veritatem per Caritatem". Celem nauczania jest zawsze poszukiwanie i poznawanie prawdy. Temu poznawaniu ma towarzyszyć miłość, gdyż ona sama z siebie naucza. Siostry poszukują metod nauczania adekwatnych do poziomu rozwoju dziecka kładąc nacisk na jego integralny rozwój. Nauczają w myśl zasady, że inteligencja dziecka nie jest zbiornikiem, który należy wypełnić, ale źródłem, które należy stale podsycać. Rozwój intelektualny, jak i całej osobowości dziecka nie może się dokonywać bez współpracy z nim. Ta współpraca polega na wzbudzeniu u dziecka głębokiego pragnienia pracy nad sobą. Towarzyszenie młodym ma za cel pomóc im wytrwać w podjętych zamierzeniach, by mogła im towarzyszyć radość z własnych osiągnięć, która nadaje smak osobistym wysiłkom.
Zgodnie z duchem Zgromadzenia priorytet mają również ubodzy, chorzy, trędowaci. Siostry prowadzą przychodnie, szpitale, leprozoria. Poprzez okazywanie miłości bliźniego wzbudzają w osobach pielęgnowanych pragnienie chrztu i przynależności do Chrystusa. I w końcu apostolat misyjny Franciszkanek Misjonarek Maryi zakłada głoszenie Ewangelii aż po krańce ziemi. Liczące dzisiaj siedem tysięcy sióstr Zgromadzenie FMM jest obecne na wszystkich kontynentach i posiada siostry z 78 narodowości. Siostry żyjąc we wspólnotach międzynarodowych, zapowiadają pełnię Królestwa, gdzie wszystkie narody pojednane, będą tworzyły jeden Lud Boży.

Bibliografia

Pisma Założycielki, Heleny de Chappotin:

Coutumier de l?Institut des Franciscaines Missionnaires de Marie, livre premier, mani?re de vivre, Vanves 1904.
Coutumier de l?Institut des Franciscaines Missionnaires de Marie, livre second, charges divers, Vanves 1906.
R?gle et Constitution des Soeurs Franciscaines Missionnaires de Marie, Vanves 1922.
Lettres circulaires et officielles ? l?Institut 1877-1904, Rome 1972.
Méditations liturgiques et franciscaines par M?re Fondatrice des Franciscaines Missionnaires de Marie, tome premier, Décembre-Janvier-Février, Vanves 1896.
Méditations liturgiques et franciscaines par M?re Fondatrice des Franciscaines Missionnaires de Marie, tome second, Mars-Avril-Mai, Vanves 1897.
Méditations liturgiques et franciscaines par M?re Fondatrice des Franciscaines Missionnaires de Marie, tome troisi?me, Juin-Juillet-Ao?t, Vanves 1898.
Méditations liturgiques et franciscaines par M?re Fondatrice des Franciscaines Missionnaires de Marie, tome quatri?me, Septembre-Novembre-Octobre, Vanves 1898.
Méditations liturgiques et franciscaines par M?re Fondatrice des Franciscaines Missionnaire de Marie, tome cinqui?me, F?tes mobiles, Vanves 1898.
Mois de saint Joseph par Notre Vénerée M?re Fondatrice Marie de la Passion, Vanves 1910.
Mois de Marie d?apr?s Vénerable Marie de Jésus d?Agréda par Notre Vénerée M?re Fondatrice Marie de la Passion, Vanves 1912.
Retraite pour les v?ux perpétuels des Franciscaines Missionnaires de Marie par la Tr?s Révérende M?re Fondatrice, Marie de la Passion, Vanves 1906.
Le R?gne de Dieu, Dix-huit Instructions de la T. R. M. Marie de la Passion ? ses Filles, Québec 1923. Il me parle au coeur de son Église, Vanves 1970.
O? me conduisez-vous? Notes de retraites personelles 1888-1891-1893, Rome 1972.
Journal d?une M?re ? ses filles 1896-1897, Tr?s Révrénde M?re Marie de la Passion, Fondatrice, Rome 1940.
Journal d?une M?re ? ses filles 1898-1899-1900, Tr?s Révérende Marie de la Passion, Fondatrice, Rome 1940.
Journal d?une M?re ? ses filles 1901-1902-1903-1904, Tr?s Révérende M?re Marie de la Passion, Fondatrice, Rome 1940.
Lettres ? Marie de Sainte Cécile 1884- 1895, Rome 1972.
Lettres journali?res de Marie de la Passion aux communautés de l?Institut 1885-1886-1887, Grottaferrata 2000.
Lettres journali?res de Marie de la Passion aux communautés de l?Institut 1888-1889-1890-1891, Grottaferrata 2000.
M?re Marie du Bon Conseil, Vanves 1896.
Vie de Saint Luis d?Anjou et l?Ordre de Fr?res Mineurs, Vanves 1896. Saint Pascal Baylon, fr?re mineur, Vanves 1898.
Vie et martyre du Bienheureux Jean de Tiora, Vanves 1900.
Vie de la M?re Marie-Hermine de Jésus et de ses compagnes, Vanves1902.
Sainte Encratida, vierge et martyre, Vanves 1931.
Histoire de Saint Antoine de Padou, sa vie, son culte, 1195-1231, par Antoine du Lys, Vanves 1931.
Sainte Restutute la vierge de Sora, par Jean du Manoir, Vanves 1941.
Le Révérendissime P?re Bernardin dal Vago et l?Institut des Franciscaines Missionnaires de Marie. Mémoires inédites de la Tr?s Révérende M?re Marie de la Passion, fondatrice, Vanves 1909 (nowa edycja 1969).

Pisma zgromadzeniowe:

Konstytucje Franciszkanek Misjonarek Maryi, Warszawa 1987.

Siudak Anna, Duchowość zakonna Franciszkanek Misjonarek Maryi na podstawie pism bł. Heleny de Chappotin (Marii od Męki Pańskiej), praca doktorska pisana w katedrze Teologii duchowości pod kierunkiem prof.dr hab. S.Urbańskiego, Warszawa 2007, archiwum FMM.